Salta al contenuto principale

Tractatus contra Graecos (1252)

Titolo : Tractatus contra Graecos (1252)
Data : 1252
Natura della fonte : traité
Lingua : latin
Periodo : médiévale
Riassunto : Traité anonyme, en latin, écrit par un Dominicain à Constantinople, listant les points de désaccord et réfutant les positions des Grecs.

Manuscrits

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Barcelone, Biblioteca de Catalunya (olim Biblioteca Central de la Diputación Provincial de Barcelona), 577, 1ra-41rb. 1425-1475.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Barcelone, Biblioteca de la Universitat, Ms. 1953, 94va-118rb. XVI.

Note : 305 x 220 mm.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Bâle, Universitätsbibliothek (olim Öffentliche Bibliothek der Universität), A VI 15, 40r-87r. 1433-1434.

Note : 290 x 215 mm.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Chig. E.VII.208, 244r-279v. XVe s.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.E.V...

Note : Manuscrit en possession de Domenico Capranica cardinal (n. 31-5-1400, m. 14-8-1458).

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottob. lat. 718, 27r-66r. Après 1436.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Ott.lat....

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Ottob. lat. 983, 1r-178v. XVII.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Ott.lat....

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4065, 1r-62v. XIII.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat....

Note : 233 x 165 mm. Le manuscrit a été possédé par le pape Eugène IV.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4066, 1r-66r. XIII.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat....

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4260, 17r-40v. 1433.

Read online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat....

Note : Manuscrit possédé par Iohannes de Turrecremata (1388-1468).

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 4953, 1r-23r. XVe s.

Note : Le manuscrit a été entre les mains du cardinal Guglielmo Sirleto (1514-1585) et du duc Giovanni Angelo d'Altemps (m. 1620).

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Erlangen, Universitätsbibliothek Erlangen-Nürnberg, 536 (Irm. 626), 127r-162r. Avant 1459.

Read online : http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:2...

Note : 295 x 215 mm. Le manuscrit a été possédé par l'abbaye Sainte-Marie d'Heilsbronn.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Florence, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ashburnham 155, 1ra-43ra. XIVe s.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Florence, Biblioteca Medicea Laurenziana, Redi 167, 33ra-59vb. av. 1438.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Florence, Biblioteca Nazionale Centrale, Conv. soppr. I.10.51, 123r-153v. XVe s.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Francfort-sur-le-Main, Wissenschaftliche Stadtbibliothek, I 47, 1ra-43vb. 1431.

Note : 295 x 210 mm. Le manuscrit a été en possession du monastère Saint-Michelsberg à Francfort.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Mantoue, Biblioteca Teresiana (Biblioteca Comunale), 604 (D.I.31), 1ra-42rb. XVes..

Note : Manuscrit en possession de l'abbaye S. Benedetto à Polirone (Mantoue).

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 110, 1r-87r. Vers 1553.

Read online : https://www.mirabileweb.it/manuscript/mü...

Note : manuscrit possédé par Johann J. Fugger (1516-1575)

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Olomouc, Státní Okresní Archív, Kapitulní Knihovna CO 418, 241r-274v. XVe s.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 3653, 1ra-55vb.

Find the document : https://www.mirabileweb.it/manuscript/pa...

Note : 185 x 135 mm. Anciens possesseurs : l'archevêque Charles-Maurice Le Tellier (1642-1710), l'archevêque Charles de Montchal de Toulouse (1589-1651), Antonius Camillus Falzonus (v. 1610)

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 3654, 1ra-80ra. XVe s.

Note : 190 x 130 mm. Anciens possesseurs : Charles-Maurice Le Tellier archevêque (1642-1710) ; l'archevêque Charles de Montchal de Toulouse (1589-1651)

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Reims, Bibliothèque d'Etude et du Patrimoine (Bibliothèque Carnegie ; olim Bibliothèque Municipale), 626 (F. 468), 1r-54r. 1411-1426.

Note : 242 x 170 mm. Le chapitre de la cathédrale Notre-Dame de Reims a possédé le manuscrit.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Ulm, Stadtbibliothek, 6709-6714, 97r-124v. XVe s.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Uppsala, Universitetsbibliotek (Carolina), C 685. Vers 1416.

Note : Le manuscrit a été possédé par le monastère de Vadstena.

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Venise, Biblioteca Nazionale Marciana, lat. III. 96 (2504), 31r-58. XIV-XVe s.

Note : Le manuscrit a appartenu au couvent des SS. Giovanni e Paolo, puis à Niccolo Medici da Venezia (v. 1420-1429).

[Contra Graecos sive Tractatus contra Graecorum errores].

Vienne, Österreichische Nationalbibliothek, 5129, 284ra-305vb. XVe s.

Read online : https://digital.onb.ac.at/RepViewer/view...

Éditions anciennes

« Contra Graecos », dans : Leodiensis, Petrus Stevartius (éd.), Tomus singularis insignium auctorum, Ingolstadt : e typ. Ederiana : apud E. Angermaniam viduam, 1616

Read online : https://books.google.fr/books/about/Tomu...

Find the document : https://www.sudoc.fr/10031175X...

Note : Aux col. 487-574

Éditions modernes

« Contra Graecos », dans : Migne, Jacques Paul (éd.), Patrologia graeca, Paris : Garnier Frères et J-P. Migne, 1856-1867, vol. 140, pp. col. 483-574.

Read online : https://books.google.fr/books?id=4_E3VfU...

Find the document : https://www.sudoc.fr/265781175...

Note : réédition du texte édité par Petrus Stevartius Leodiensis

Riedl, Andrea (éd.). Tractatus contra Graecos. Turnhout : Brepols, 2020, xcv + 248 pp.

Find the document : https://www.sudoc.fr/250494868...

Études

Congourdeau, Marie-Hélène. « Note sur les Dominicains de Constantinople au début du 14e siècle », Revue des études byzantines, 1987, vol. 45, n° 1, pp. 175-181.

Read online : https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-559...

Find the document : https://www.sudoc.fr/039758060...

Delacroix-Besnier, Claudine. Les Dominicains et la chrétienté grecque aux XIVe et XVe siècles.  : École française de Rome, 1997, xiii + 476 pp.

Read online : https://www.persee.fr/doc/efr_0223-5099_...

Find the document : https://www.sudoc.fr/004362098...

Dondaine, Antoine. « "Contra graecos": premiers écrits polémiques des Dominicains d'Orient », Archivum Fratrum Praedicatorum, 1951, vol. 21, pp. 320-446.

Read online : https://heyjoe.fbk.eu/index.php/afp/arti...

Find the document : https://www.sudoc.fr/039585255...

Loenertz, Raymond-Joseph. « Autour du traité de Fr. Barthélemy de Constantinople contre les Grecs », Archivum Fratrum Praedicatorum, 1936, vol. 6, pp. 361-371.

Find the document : https://www.sudoc.fr/039585255...

Riedl, Andrea. Kirchenbild und Kircheneinheit: Der dominikanische „Tractatus contra Graecos“ (1252) in seinem theologischen und historischen Kontext. Berlin : De Gruyter, 2020, 258 pp.

Read online : https://archive.org/details/oapen-20.500...

Find the document : https://www.sudoc.fr/252555759...

Editoriale : Trélat, Philippe
Ultimo aggiornamento : 02/10/2025
Collegamento permanente : https://frankika.efa.gr/it/node/14719