Aller au contenu principal

Μανουήλ Σκλάβος, H συμφορά της Κρήτης

Titre : Μανουήλ Σκλάβος, H συμφορά της Κρήτης
Date : 1508
Genre : récit versifié
Langue : grec
Période concernée : moderne
Lieux concernés : Crète, Candie
Résumé : Narration en 284 vers des effets du tremblement de terre qui frappe la Crète fin mai 1508.

Manuscrits

De terrae motu in Creta anni 1508.

Vienne, Österreichiche Nationalbibliothek, cod. Thel. gr. 244, 245v-252v.

Voir en ligne : https://viewer.onb.ac.at/100325F1...

Trouver le document : https://search.onb.ac.at/primo-explore/f...

Éditions modernes

Σκλάβος, Μανόλης. « Συμφορά της Κρήτης », dans : Wagner, Wilhelm, (éd.), Carmina graeca medii aevi, Leipzig : in aedibus B. G. Teubneri, 1874, pp. 53-61.

Voir en ligne : https://archive.org/details/carminagraec...

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/066415314...

Μπουμπουλίδης, Φαίδων Κ. Η Συμφορά της Κρήτης του Μανόλη Σκλάβου, κρητικόν στιχούργημα του Ιστ' αιώνος. Αθήνα : Σπουδαστήριο βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, 1955, 40 pp.

Σκλάβος, Μανόλης. Μαρκομιχελάκη, Τασούλα Μ. (éd.). Της Κρήτης ο χαλασμός (Η συμφορά της Κρήτης). Θεσσαλονίκη : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελλενικών Σπουδών, 2014, 134 pp.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/258257679...

Note : Texte grec original et version grecque moderne aux pp. 80-101. Το σύντομο ποίημα "Της Κρήτης ο χαλασμός" (γνωστότερο ως "Η συμφορά της Κρήτης") του Μανόλη Σκλάβου αποτελεί τη σημαντικότερη λογοτεχνική πηγή για τον σεισμό του 1508, που συγκλόνισε τη βενετοκρατούμενη τότε Κρήτη και έγινε αισθητός μέχρι τη Μ. Ασία και την Κύπρο. Η έντασή του ήταν μεγάλη και η διάρκειά του, όπως την περιέγραψε ο βενετός διοικητής της Κρήτης: "όσο χρειάζεται κανείς για να πει λίγο βιαστικά το Πάτερ ημών". Ειδικά για τον Χάνδακα/Κάστρο (το σημερινό Ηράκλειο) ο σεισμός ισοπέδωσε τη μισή πόλη τη νύχτα της 29ης Μαΐου 1508 - 55 χρόνια ακριβώς ύστερα από την Άλωση της Πόλης -, καταπλακώνοντας πολλούς κατοίκους κάτω από τα ερείπια.Το περιγραφικό, λυρικό/θρηνητικό μα και διδακτικό ποίημα, που στιχουργήθηκε λίγο καιρό ύστερα από τον σεισμό, φανερώνει διασύνδεση του δημιουργού του με τις βενετικές αρχές, την εκκλησιαστική παιδεία του και προβολή της παραδοσιακής πεποίθησης ότι η "συμφορά" ήταν φυσική τιμωρία του Θεού για συγκεκριμένες αμαρτίες των κατοίκων. Σε Επίμετρο συγκεντρώνονται και άλλες μαρτυρίες για τον ίδιο σεισμό: επιστολές/έγγραφα, τραγούδια, μαρτυρίες προσκυνητών και περιηγητών, "ενθυμήσεις".

Études

Aalberts, Joke. « Ο Μανόλης Σκλάβος και ο σεισμός του 1508 », Κρητικά Χρονικά, 1988-1989, vol. 28-29, pp. 338-357.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/039615057...

Kirklidökme Mollaoglu, Ferhan. « The Destruction of Crete (Tis Kritis o Chalasmos): a Poem on the Earthquake in Crete in 1508 », Balkan Arastirma Enstitüsü Dergisi / Journal of Balkan Research Institute, 2023, vol. 12/2, pp. 471-490.

Voir en ligne : https://dergipark.org.tr › en › download...

Papadopoulos, Gerassimos A. A Seismic History of Crete: The Hellenic Arc and Trench : Earthquakes and Tsunamis: 2 000 BC - 2011 AD. Athènes : Ocelotos Publications, 2011, 415 pp.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/168071096...https://www.sudoc.fr/168071096...

Stiernon, M. « Compte rendu de " Bouboulidès (Phédon Κ.), Κρητικὴ λογοτεχνία ; Ἡ συμφορὰ τῆς Κρήτης τοῦ Μανόλη Σκλάβου ; Τὸ πρότυπον τοῦ ‟Ζήνωνος” ; Δημώδη ποιήματα ἀγνώστου συγγραφέως " », Revue des études byzantines, 1957, vol. 15, n° 1, pp. 225-227.

Voir en ligne : https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-559...

Κριαράς, Eμμανουήλ. « Compte rendu de " Η Συμφορά της Κρήτης του Μανόλη Σκλάβου, κρητικόν στιχούργημα του Ιστ' αιώνος " éd. Μπουμπουλίδης », Ελληνικά, 1956, vol. 14/2, pp. 494-502.

Voir en ligne : https://digital.lib.auth.gr/record/14853...

Λάμπρος, Σπυρίδων Π. « Ποιημάτιον περί του εν έτει 1508 σεισμού της Κρήτης », Νέος Ελληνομνήμων, 1914, vol. 11, pp. 441-448.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/037202138...

Μαστροδημήτρης, Παναγιώτης. « Ο σεισμός της Κρήτης (1508) και ο Μάρκος Μουσούρος (ανέκδοτοι στοίχοι του Hieronymus Bononius) », Thesaurismata, 1970, vol. 7, pp. 127-138.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/04870850X...

Πλατάκης, Ελ. Κ. « Οι σεισμοί της Κρήτης από των αρχαιοτάτων μέχρι των καθ' ημάς χρόνων », Κρητικά Χρονικά, 1950, vol. 4, pp. 463-524.

Voir en ligne : http://147.52.206.9/IMH/browsedetails.as...

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/039615057...

Σπυριδάκης, Γ. Κ. « Το Άσμα του σεισμού εν Κρήτη (1508) », Byzantinisch-neugriechische Jahrbücher, 1939, vol. 15, pp. 58-65.

Trouver le document : https://www.sudoc.fr/040130053...

Rédaction : Grivaud, Gilles
Dernière mise à jour : 02/10/2025
Permalien : https://frankika.efa.gr/fr/node/14728