Monastère de l'H. Th. Paliokastritissis / Palaiokastritsa / της Υ. Θ. Παλαιοκαστρίτσας
Le monastère, masculin, a été construit au-dessus de la baie du même nom, en 1228, avant 1469 ou en 1525. La date de 1228 a été gravée au-dessus d’une porte récente. L’existence d’un monastère autour de l’église au Moyen Âge n’est pas certaine : selon certains auteurs, la vie monastique n’y serait pas organisée avant le XVIIe siècle, alors qu’un document notarié mentionne la restauration d’un monastère avant 1469.
L’ensemble visible aujourd’hui réunit, autour de l’église, des cellules, des presses à huile, des bâtiments de stockage, des galeries, le logement de l’higoumène, une terrasse découverte et un jardin. L’église actuelle, à nef unique, a été restaurée en 1722 comme en atteste une inscription sur le linteau de l’entrée principale. Le campanile date sans doute de la même époque, et la décoration des XVIIe-XVIIIe siècles[1].
[1] Βοτοκόπουλος 1970, p. 341 ; Κοκκίνης 1976, p. 168 ; Βοκοτόπουλος 1990, pp. 78-80, 133, 145-147, 154 ; Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας Παξών και Διαποντίων Νήσων 1994, pp. 134-135 ; Καρύδης 1999, p. 301 ; Καρύδης 2002, pp. 15-31, 56, 70-80 ; Karydis 2016, pp. 244-245 ; Καρύδης, Δημουλάς, Πουλής 2018, p. 169.
Karydis, Spyros Chr. « Collective patronage and the question of the origin of the Orthodox religious confraternities in the Latin-Greek era », dans : Studi in onore del Prof. Giorgio Fedalto, Athènes, Venise : Institut hellénique d'études byzantines et post-byzantines de Venise, 2016, pp. 237-258.
Βοκοτόπουλος, Παναγιώτης Λ. Εικόνες της Κέρκυρας. Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1990.
Βοτοκόπουλος, Παναγιώτης Λ. « Αρχαιότητες και μνημεία Ιονιών Νησών », Αρχαιολογικόν δελτίον, 1970, vol. 25, n° B2/Χρονικά, pp. 320-346.
Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας Παξών και Διαποντίων Νήσων. Ο Περίπλους των Εικόνων. Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας. Αθήνα : Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, 1994.
Καρύδης, Σπυρίδωνος. « Ορθόδοξοι ναοί της Κέρκυρας τον 15ο αι. », Βυζαντιακά, 1999, vol. 19, pp. 263-307.
Καρύδης, Σπυρίδωνος , Δημουλάς, Γεράσιμος et Πουλής, Γιώργος (éd.). Χώροι λατρείας και κλήρος στην Κέρκυρα του 17ου αιώνα. Αρχειακά τεκμήρια. Κέρκυρα : Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας, 2018.
Καρύδης, Σπύρος Χρ. Το μοναστήρι της Παλαιοκαστρίτσας. Ιστορική περιήγηση. Αθήνα : Ιερά Μονή Υ. Θ. Παλαιοκαστριτίσσης, 2002.
Κοκκίνης, Σπύρος. Τα Μοναστήρια της Ελλάδος. Οδηγός. Ιστορία. Θησαυροί. Βιβλιογραφία με παράρτημα δεκαπέντε κειμένων και στατιστικών πινάκων. Αθήνα : Εστία, 1976.